Alışılmadık 15 Egzotik Enstrüman



1- Hydraulophone
hydraulophone

Hydraulophone veya Water flute, sıvılardaki titreşimlerden ses çıkaran dünyanın ilk müzik aletidir. Bu enstrüman nefesli çalgılar gibidir ancak hava yerine su kullanır. Üzerindeki herhangi bir delikten su akışı önlenerek rezonant bir ton üretilir. 2005 yılında Steve Mann tarafından tanımlanmış ve adlandırılmıştır ve 2011 yılında patentlenmiştir.


2- Glass harmonicaglass harmonica

Parmakların ıslatılmasından sonra çalınan bu enstrümanın diğer adı cam armonikadır. 18. yüzyılda Benjamin Franklin enstrümanın mekaniksel versiyonunu icat eder ve adını armonika koyar. İtalyancada "armonica" harmoni demektir. Cam kâseler üst üste dizilir ve sürekli olarak uzun bir çubuk üzerinde döndürülür. Cam dönmeye devam ederken, sanatçı her nota için farklı bir kâsenin kenarına vurur.

18. yüzyılda bu enstrümanın popülerliği çalanları ve dinleyenleri delirttiği, hastanelik ettiği iddiası nedeniyle azalmıştır. Bu konuda bilinen çoğu rivayet Alman kaynaklıdır. Bu örneklerden biri Alman müzik bilimci Friedrich Rochlitz'dir. Enstrümanın insanı melankolik bir ruh haline sokarak depresyona sürüklediğini iddia etmiştir. Ayrıca bu enstrümanı çalan sanatçılardan Marianne Kirchgessner, 39 yaşında ölmüştür. Bu erken ölüm enstrüman hakkındaki olumsuz teorileri iyiden iyiye güçlendirmiştir.


Oysa ki gerçek bundan daha farklıydı. Cihazın o yıllarda üretiminde kurşun kristal kullanılıyordu. Aynı odada bulunan sanatçı ve dinleyiciler zehirlenmenin etkisiyle halüsinasyon görüyor, bayılıyor ya da farklı semptomlar gösteriyordu.


3- Alphorn

Dağ borusu, Alp borusu ya da çoban borusu olarak da bilinen alphorn, boyu 4 metreyi bulabilen ağaçtan yapılmış boru biçimindeki çalgıdır. Alphorn tarihi boyunca günlük törenlerde, mevsimsel festivallerde ve haberleşme amaçlı kullanılmıştır. Günümüzde ise turistik amaçlı çalınır. Bu enstrümanın benzer türleri farklı bir çok ülkede de bulunur.


4- Theremin

Çalarken temas gerektirmeyen müzik aletidir. Thereminvox olarak da adlandırılan Theremin veya Etherophone, 1920 yılında Sovyetler Birliği'nde Leon Theremin tarafından icat edilmiştir. Kontrol iki metal anten arasında sağlanır, bu antenler aleti çalan kişinin ellerinin pozisyonunu algılarlar. Bir el ile titreşim dalgaları gönderilir, diğer el ile de sesin şiddeti ayarlanır. 


5- Lithophone
lithophone

İki paralel ahşap veya metal yükselticinin üstüne yerleştirilmiş düz taş levhalardan oluşan ve tokmakla çalınan enstrümandır. Yunanca taş anlamına gelen Lithophone'nin örnekleri Taş Devri'ne dayanır.


6- Sebze Orkestrasısebze orkestrası

Grup 1998 yılında Avusturya'nın Viyana şehrinde kuruldu. Bas davul kabaklarından havuç flütlerine kadar tüm taze sebzeleri enstrümana çevirebilen grup oldukça ilgi gördü.


7- Panflüt
panflüt

Panflüt, Neolitik çağdan beri kullanılmış, flüt benzeri üflemeli bir çalgıdır. Yan yana bağlanmış farklı uzunluklardaki kamış borulardan meydana gelir. Metal, kil ya da ahşaptan yapılabilirler. Kökleri Yunan mitolojisine dayanan ve bizim panflüt adıyla bildiğimiz enstrüman için bir değil birçok ülkenin yerel çalgısıdır diyebiliriz. Panflüt, Güney Amerika’da Peru başta olmak üzere, Avrupa ve Asya’da kimi ülkelerin kültürlerine çoktan yerleşmiş durumdadır.



8- Mbira
mbira

Mbira, pirinç plakalarla donatılmış ve baş parmaklarla çalınan bir el aletidir. Ahşap taban / rezonatör üzerine yerleştirilmiş plakalarla karakterize olan lamellofon enstrüman ailesinin bir parçasıdır. Mbira Zimbabve'deki Shona halkı için kültürel açıdan önemli bir araçtır.



9- Uhadi Müzikal Bow
uhadi müzikal yay

Uhadi müzikal yay geleneksel bir Xhosa müzik aletidir. Bir rezonatöre takılan ve perküsyonla oynanan büyük bir kesintisiz müzikal yaydır. İp yayının uzunluğu 115 ile 130 santimetre arasında değişir.


10- Xun
xun

Xun, Çin’in en eski nefesli müzik aletlerinden biridir. Neolitik kalıntılar arasında keşfedilmiş olup Antik Çin'de çok popüler olduğu düşünülmektedir. Başlangıçta yalnızca tek bir ses deliği vardı. Sonrasında onu geçmeyecek şekilde delik sayısı çoğaltıldı. Xun, kile yumurta şekli verilerek yapılır. 


11- Hang
hang

Hang, ilk kez 2000 yılında İsviçre'de üretilen bir müzik aletidir. "Hipnotik bir çalgı" olarak nitelendirilen Hang, Bern dilinde ve Macarca'da "el" anlamına gelmektedir. Tamamen çelikten üretilen Hang, kucağa yerleştirilip, el ve parmaklar kullanılarak çalınır. 


12- Serpent
serpent

Yılan şeklinde bükülmüş uzun bir koniyi andıran bas üflemeli bir çalgıdır. Yan delikleri ve pirinçten yapılmış bir ağızlığı bulunur. Serpent muhtemelen 1590'da Auxerre'deki bir kanon olan Edme Guillaume tarafından icat edildi ve kutsal müzikte düşük tonda erkek seslerini güçlendirmek için kullanıldı. Zengin bir tona ve geniş bir dinamiğe sahiptir.19. yüzyılın başlarında pek çok virtüözün enstrümanı olmakla beraber bazen orkestralarda da kullanılmıştır.


13- Ocarina
ocarina

Orta ve Güney Amerika, Avrupa, Japonya ve Fas başta olmak üzere Dünyanın birçok yerinde kullanılan seramik bir flüt çeşididir. Tarihi Maya, Aztek ve İnka imparatorluklarına kadar uzanır.  için 12.000 yıl öncesine uzanır. 



14- Guiro
guiro

Genellikle silindirik veya balık gibi şekillendirilmiş bu Latin Amerika enstrümanı, çubuk veya dübel şeklindeki bir sıyırıcı ile çalınır. Başlangıçta higüero ağacından alınan kabak şeklindeki meyvelerden yapılmışsa da, şimdilerde ahşap, plastik ve metalden de yapılmaktadır. 



15- Yaybahar

Yaybahar, 6 yıllık sürekli çalışması sonucunda Türk müzisyen mucidi Görkem Şen tarafından icat edildi. Bu akustik enstrümanda spiral yay, davul ve teller arasında bir köprü oluşturuyor. Tellerden oluşan titreşimler, yay vasıtasıyla davula ulaşıp akustik seslerin oluşmasını sağlıyor. Dünya müziğine ve farklı enstrümanlara yıllarca kulak veren Şen, özellikle kendisini Doğu müziğinin etkilediğini söylüyor. Avrupa'da ve Doğu ülkelerinde konserler veren müzisyen, çalışmalarını kendi facebook sayfasından yayınlıyor.



Yorumlar