Budizm Felsefesi Nedir?

Gettyimages

Budizm nedir?

Budizm, dünya çapında yaklaşık 500 milyon inananı olan bir dindir. Budizm 'uyanmak', anlamına gelen 'buddha' kelimesinden türetilmiştir.

MÖ 563 - 483 arasında Hindistan' da doğduğu düşünülen, Budizm'in kurucusu ve ruhani öğretmeni Buda , saray duvarları içerisinde tüm acı ve ızdıraplardan uzak tutularak yetiştirilmiş bir prensti. (Prens Sidarta ya da Śākyamuni). 19 Yaşında Yosodhara ile evlenmiş, sonra oğlu Rahula doğmuştu. Kendisi de 30 yaşında sarayı terk ederek, aydınlanma amaçlı yollara düşmüş, gezgin bir rahip olmuştu.

Budizm'e göre sözcükler bilinçle yaşantı arasına giren bir engeldir. Oysa gerçek, sözcüklerle ya da kavramlarla değil yaşantıyla kavranır.

Budizm'de temel ahlak kuralları olan 5 ilke şöyledir :

1- Can almaktan kaçınmak
2- Hırsızlık yapmamak
3- Cinsel suistimalden kaçınmak
4- Yalan söylememek
5- Sarhoş edici maddelerden uzak durmak.

Budist meditasyonda esas farkında olmaktır. Öncelikle aldığın nefesin farkında olmak. Nefesin vücudun içerisinde dolaşımının farkında olmak. Şimdiki zamanın farkında olmak. Sonuçta saf sükunet ve farkındalık hâli oluşuncaya, zihin her türlü gereksiz düşüncelerden, kavramlardan, acılardan, insan davranışlarından, kalıplardan bağımsızlaştırılıncaya dek meditasyon günlük yaşamın bir parçası hâline gelir.

Nirvana, Soylu Sekiz Yol tamamlandığında varılacak noktadır. Aşkın bir mutluluk, her türlü dış etkiden bağımsız bir zihin ve iç barıştır.

Buda birçok şey öğretti, ancak Budizm'deki temel kavramlar Dört Asil Gerçek ve Soylu Sekiz Yol en önemlileridir.

Dört Asil Gerçek :

1. Dukkha - Yaşamın acı gerçeği
Budizm'e göre, hayatın akışına direndiğimiz zaman acı ve ıstırap kaçınılmazdır. Yaşlılık, hastalık, ölüm, öfke, hayâl kırıklıklarımız gibi yaşadığımız tüm acılar hayatın ta kendisidir ve bunların etkisinde kalmak varlığımızı ıstıraba boğar.

2. Samudaya: Yaşamdaki acıların sebepleri

Istırabın aç gözlülük, nefret ve cahillikten kaynaklanmasıdır. İstediğimiz şeyleri almak bizi mutlu etmez. İsteklerimizi yerine getirmek için çırpınıp durmak yerine isteklerimizi değiştirmek gereklidir.

3. Nirhodha - Yaşamdaki acıların sönmesi
Istırabın üstesinden gelinebilmesi ve mutluluğa ulaşılabilmesi mümkündür. Eğer isteklerimizden vazgeçer ve sadece şimdiki ana odaklanırsak mutluluk da peşinden gelecektir.

4. Magga - Acı çekmenin sonu "Sekiz Katlı Asil Yol”
8 Katlı Asil Yol, acı çekmenin sonuna giden yoldur.

Budizm'de 8 Katlı Asil Yol Öğretisi :

Bilgelik ile ilgili olanlar

1- Doğru Düşünce: Gerçeği, doğruyu olduğu gibi görme, bilme veya kavrama. Yeni bilgiler öğrenebilir, bakış açınızı değiştirebilirsiniz. Ancak gerçek farkındalık kişisel deneyimle gelir.

2- Doğru Niyet:

Arzuya direnmek, öfke ve nefrete direnmek, merhametli olmak.

Ahlaki ve Doğru Davranış ile ilgili olanlar :

3- Doğru Konuşma: İnsanlarla iletişimimizde yalan ve yanlıştan, incitici, yargılayıcı sözlerden ve gevezeliklerden uzak durmayı ifade eder.

4- Doğru Davranma: Öldürmek, hırsızlık, kandırmak, sahtekârlik gibi şeylerden uzak dururken; merhamet, dürüstlük gibi olumlu eylemleri öne çıkarmaktır.

5- Doğru Geçim: Başkalarına ve diğer canlılara zarar veren işlerden ziyade, kazancını adaletli, düzgün işlerden sağlamayı ifade eder.

Zihinsel Gelişim ile ilgili olanlar :

6- Doğru Çaba: Doğru olmayan durumları terk etmek. Hatta zihinde başlayan olumsuz ve kötü düşüncelerin üstesinden gelme çabasıdır.

7- Doğru Farkındalık: Bedenin, hislerin, zihnin anlaşılması durumudur.

8- Doğru Konsantrasyon:

Meditasyon aracıyla bütün dikkati tek bir noktaya vermektir. Zihin tüm olumsuz düşüncelerden arındırılır. Aydınlanmaya giden yolda en önemli husustur.

Buda'nın sözlerinden bazıları:

"Var olmanın en büyük sırrı korkusuz olmaktır. Geleceğin size getireceklerinden korkmayın ! Korkularınız yüzünden başkalarına bağımlı yaşamayın. Cesur olmak özgürlük kilidinin anahtarıdır."

“Bitmiş olan bir şey bitmiştir. Bu kadar basittir. Hayatımızda bir şey sona ererse, bu bizim gelişimimize hizmet eder. Bu yüzden serbest bırakmak, gitmesine izin vermek ve elde etmiş olduğun bu tecrübeyle yola devam etmek gerekir.”

"Birini sırf çok konuştuğu için bilge olarak tanımlayamazsınız. Kişinin bilgeliği ancak içindeki huzur, sevgi ve cesaretle ölçülebilir."

"Sürekli çevresinde dönüp durduğun şeyi en çabuk kaybedersin.’’

“Bizi kendimizden başka kimse kurtaramaz.. Hepimiz kendi yolumuzu kendimiz yürümek zorundayız.”

"Geçmişe takılıp kalma, geleceğin hayâlini de kurma. Zihnini yalnızca içinde bulunduğun ana odakla ve yaşa."

"Hiçbir öğretiye, teoriye veya ideolojiye tapmayın; ya da mecbur olmayın; hatta Budist olanlara bile. Bütün düşünce sistemleri yol gösterme aracıdır, nihai gerçek değildirler."