Başlıca Anaerkil Toplumlar

Anaerkil Toplum nedir ?

Aile ve devlet idaresine annenin veya anne soyundan gelen en yaşlı kadının hâkim olduğu bir toplum düzenidir. Bu toplumlarda erkekler annelerinin ve kız kardeşlerinin soy grubuna dahildir. 

Başlıca Çağdaş Anaerkil Toplumlar :

1. Tuaregler

Gettyimages

Kuzey Afrika berberilerinin bir kolu olan Tuaregler, bin yılı aşkın bir süredir göçebe yaşayıp, kültür ve geleneklerini korumayı başarmış nadide topluluklardan biridir. Bu müslüman topluluk şimdi yarı göçebe olarak yaşamlarına devam etmektedir.

Tuaregler'de, bazı zamanlar kızlarının geceyi bir erkekle geçirmesine aileler göz yumar; ancak erkeğin gün doğduğunda devesini de alıp gitmiş olması şartıyla. Eğer evlilik gerçekleşecekse kadının isteği doğrultusunda gerçekleşir ve evlenmeden önce erkekler kadın için güzel bir şiir yazmalıdır. Evler kadınların mülküdür ve evliliklerde tamamen kadınların sözü geçer.


Boşanmalar da kadının isteği doğrultusundadır. Eşler evliliklerini bitirdiği takdirde sahip olunan tüm mal varlığı ve çocukların velayeti kadının olur. Erkek sadece develeri alabilir.  Boşanmanın ardından aile kızlarının bekâr kaldığını verdikleri partide kabileye duyurur.

Erkeklerin cinsel ilişkiye girmediği kadından yemek ve su istemesi, ayrıca eve gelen misafirlerin ev sahibi sormadan su istemesi çok ayıp karşılanır.

Bir başka konu ise peçedir. Bu toplumda peçeyi sadece erkekler takar. Peçe takan erkek üyeler kadınların peçe takmamasını, "Kadınlar güzel ve onları görmek istiyoruz" diyerek açıklamıştır.

2. Hopiler 

Gettyimages


Kuzeydoğu Arizona'nın köylerinde yaşayan ve genellikle çiftçilikle geçinen Hopiler bir çok klandan oluşur. Toplumda en önemli akrabalık birimi ise sülaledir. Her köyde bir kaç tane sülale bulunur ve bu sülaleler toplumun en yaşlı kadını tarafından yönetilir. Erkekler eşlerinin aileleriyle ilgilenmek zorundadır. Kadına göre erkek görevlerini yerine getirmezse, kadın onu boşayabilir ve bunun için erkeğin eşyalarını kapının önüne koyması yeterlidir.


3. Mosuo Halkı
Gettyimages


Çin hükümeti onları Naxi olarak bilinen başka bir etnik azınlığın parçası olarak sınıflandırsa da, ikisi hem kültür hem de dil bakımından farklı toplumlardır.

Mosuo'luların geniş aile yapıları vardır ve liderleri kadındır. Çocuklar annelerinin evinde yetiştirilirken soyadlarını da annelerinden alır. Mülkiyet, anaerkil bir şekilde aktarılır. İş kararlarını Mosuo'lu kadınlar alırken, erkekler siyasetle ilgilenir.

Evlilik kurumu yoktur. Çiftler istediği zaman eş değiştirebilir. Bazı durumlarda çocuklar babalarını tanır ve babalarıyla vakit geçirebilirken, bazıları babasının kimliğini dahi bilmez.

    4. Mınangkabau

    Gettyimages


Bugün bilinen en büyük anaerkil toplum olan Mınangkabau, yaklaşık beş milyon üyesiyle Endonezya'nın Batı Sumatra bölgesinde yaşamaktadır. Mınangkabau'lular, annenin toplumdaki en önemli kişi olduğu fikrine sıkı sıkıya bağlıdır.

Bu toplumda miras anneden kız çocuğuna geçer. Kadın evlenmek istediğinde başlık parasını erkeğin ailesine öder. Evliliklerde kadınların ayrı birer yatak odası vardır. Erkekler sabah olduğunda kahvaltı için kendi annelerine gitmelidir. Çocuklar 10 yaşına geldiğinde annenin yanından ayrılır ve pratik beceriler ile dini eğitim almak için erkeklerle yaşamaya başlar.


Kadınlar siyasette de oldukça etkilidir. Kabile şefleri erkektir ancak onları kadınlar seçer. Şefler kabileyi doğru ve adaletli yönetmediği taktirde, kadınlar onların şeflik görevine son verebilir.


5. Akan

Gana'da yaşayan bu toplum, anaerkil düzene göre yönetilen başka bir toplumdur. Lider, anaerkil soya bağlı olarak erkeklerden seçilir. Erkekler kendi aileleriyle ve kadın akrabalarıyla ilgilenmek zorundadır.

6. Brıbrı

13.000 nüfusuyla Kosta Rika'da yaşayan küçük bir toplumdur. Geniş ailelerden oluşur ve diğer anaerkil toplumlarda olduğu gibi kadınlar toplumun her alanında söz sahibidir. Buna kutsal ayinler de kullanılan kakaonun hazırlanması da dahildir.


7- Garo

Gettyimages

Farklı olarak bu toplumda mülkiyeti ve toplumu yöneten erkeklerdir. Ancak miras yine anneden kızına geçer. Ve yine evliliklerde kadının hakimiyeti söz konusudur. Mirası olmayan kızlar için kız isteme ve evlilik arasında geçen süre biraz farklıdır. Damat kızı istedikten sonra kaçar. Kızın ailesi damadı yakalayıp kızın evine getirir. Bu süreçte ikisinden biri caymazsa evlilik gerçekleşir.