Dejavu hissi nedir? Dejavu Neden Olur? Dejavunun Bilimsel Açıklaması Nedir?

Bir şeyi daha önce yaşamış gibi hissetmek. Kulağa hiç yabancı gelmiyor dimi?

Getty- Dejavu hissi nedir? Dejavu Neden Olur? Dejavunun Bilimsel Açıklaması Nedir?

Dejavu'ya ne sebep olur? Hafıza yanılsamasının ardındaki ilginç sinirbilim

St Andrews Üniversitesi'nde kıdemli psikoloji öğretim görevlisi Dr.Akira O'Connor gibi uzmanlara göre, Fransızcada 'zaten görülmüş' anlamına gelen Dejavu sadece bir aşinalık duygusu değil, aynı zamanda bu duyguların yanlış yerleştirildiğinin üstbilişsel olarak tanınmasıdır.

“Dejavu, temelde aşinalık hissi ile aşinalığın yanlış olduğunun farkında olmak arasındaki bir çelişkidir. Dejavuyu diğer hafıza olaylarına kıyasla bu kadar benzersiz kılan şey, kandırıldığınızın farkındalığıdır,” diye açıklıyor Dr Akira O'Connor.

Peki dejavu sırasında beyinde ne olur? Ve neden bazı insanlar bu fenomeni diğerlerinden daha fazla yaşıyor?

Nörobilimlere göre dejavu nedir?

Sinirbilimciler bu hafıza yanılsamasının sağlıksız bir beynin işareti olmadığını belirlediler. Bu kesinlikle bir hafıza hatası değil. Aslında neredeyse tam tersi. O'Connor'un öne sürdüğü gibi, dejà vu, beynin ön bölgeleri yanlış bir anıyı düzeltmeye çalıştığında ortaya çıkar.

“İnsanların büyük çoğunluğu için dejavu yaşamak muhtemelen iyi bir şeydir. Bu, gerçekleri kontrol eden beyin bölgelerinin iyi çalıştığının bir işaretidir ve olayları yanlış hatırlamanızı engeller.

“Sağlıklı bir insanda, her gün böyle yanlış hatırlamalar olacaktır. Bu beklenmelidir çünkü hafızanız milyonlarca ve milyarlarca nöron içerir. Çok dağınıktır ”diyor.

Ne yazık ki, dejavu sırasında beyinde tam olarak ne olduğunu açıklayan, anlaşılmış tek bir model yoktur. Bununla birlikte, birbiriyle yarışan ana teorilerin çoğu aynı fikri paylaşır: Dejavu, beynin alanları (temporal lob gibi) zihnin ön bölgelerini beslediğinde, geçmiş bir deneyimin kendini tekrar ettiğine işaret ettiğinde ortaya çıkar.

Bundan sonra, beynin ön karar alma alanları, bu sinyalin mümkün olanla tutarlı olup olmadığını görmek için etkili bir şekilde kontrol ediyor. 'Daha önce burada bulundum mu?' Diye soracak.

Dejavunun karşıtı 'jamevu'

Jamevu (Jamais vu) bir şeyin tanıdık olduğunu bilip de ona karşı yabancılık hissine kapılmayı ifade eder. Örneğin, tanıdığınız birinin yüzüne bakarken birden size yabancı gibi görünebilir.

Aynı his, bir kelimeyi yazarken de ortaya çıkabilir; bildiğiniz kelime birden gözünüze yanlış gelebilir. Tanıdık bir kelimeyi anlamını yitirecek kadar tekrarladığınızda da bu kelime artık sadece bir ses yığını haline gelecek ve yabancılık hissi uyandıracaktır.

Dejavu, geleceği öngörebilme duygusu yaratabilir.

Yoğun bir dejavu, olacakları önceden görme hissi de yaratabilir. Bunun nedeni, hafıza sistemimizin geleceği öngörmemize yardımcı olan ve gerekli önlemleri almamızı sağlayan bir işlev de görmesidir.

Böylelikle aynı hataları yeniden yapmamız engellenmiş olur ve gelecek adımı tahmin edebilir hale geliriz.

Bazen dejavuda beynin birkaç bölgesi birden devreye girdiğinde duygular ve birikmiş görsel ipuçları da etkilenerek geleceği görme hissinin ortaya çıkmasına neden olabilir.

Birinin dejavu deneyimini daha olası kılan nedir?

O'Connor, sağlıklı bir kişinin ortalama olarak ayda bir dejavu yaşayacağını tahmin etse de, birkaç faktör bu hissi hissetme şansınızı artırabilir.

Birincisi: Ne kadar yorgun ve streslisiniz? Beyniniz bir şekilde yorulduğunda, iç nöronal sistemlerinizin iyileşme ve kendilerini gerçekten düzenleme şansı kalmaz. Ve Bu nedenle, nöronal ateşlemeniz daha olasıdır ve bir dejavu ile sonuçlanır.

Araştırmalar ayrıca nörotransmiter dopamin (bilinen bir ruh hali yükseltici) ve dejavu arasındaki olası bir bağlantıyı vurguladı .

Dopamin, uyarıcı nörotransmiter denen şeydir. Ve aşinalık sinyali veren beyin bölgeleri hakkında konuştuğumuzda, bu nöronlarda dopaminerjik etki olacaktır .

Eğlence amaçlı veya başka türlü dopaminerjik ilaçların sıklıkla yüksek dejavu raporlarına neden olma eğiliminde olmasının nedeni bu olabilir.

Başka bir faktör daha var. Neden eskisi kadar dejavu yaşamadığınızı merak ettiniz mi? Bunun nedeni, titiz bilimsel araştırmalara göre, yaşınızın biraz ilerlemesidir.

Gençlerin daha fazla dejavu yaşaması gerçekten ilginç. Yaşlılarda normalde daha fazla hafıza tuhaflıkları olması bekleniyor. Bununla birlikte, bu, daha genç insanların daha aktif beyinlerinde genellikle daha fazla uyarıcı aktiviteye sahip oldukları için gerçekleşir.

Kaynak:
https://www.sciencefocus.com/the-human-body/deja-vu/
https://www.bbc.com/turkce/vert-fut-44853312

Not: Bu gönderi bilgilendirme amaçlıdır ve nitelikli bir profesyonel ile psikoterapinin yerini almamalıdır .